Biện pháp tăng tuổi thọ hệ thống ống PP/PVC trong môi trường ăn mòn
Đồng Hữu Cảnh - 14/06/2025
1. Hiểu rõ bản chất ăn mòn tác động lên ống nhựa
1.1 Dạng ăn mòn hóa học
Tấn công từ bên trong thành ống do hóa chất dẫn qua lâu ngày.
Phân hủy liên kết polymer tại các nhóm nhạy cảm (Cl- với PVC, CH3- với PP).
1.2 Ăn mòn vật lý - cơ học
Biến dạng do va đập cơ học, rung động liên tục.
Áp lực thủy tĩnh vượt thiết kế lâu dài → gây ứng suất kéo vật liệu.
Dồn ứng suất tại điểm co, tê, mặt bích.
1.3 Lão hóa vật liệu (Degradation)
Tác động UV, nhiệt độ cao, oxy hóa chậm gây lão hóa kết cấu polymer.
Giòn hóa nhanh khi chịu dao động nhiệt độ lớn.
2. Chọn vật liệu phù hợp ngay từ đầu
| Loại hóa chất | PVC | PP |
|---|---|---|
| HCl ≤ 20% | Rất tốt | Tốt |
| H2SO4 ≤ 10% | Tốt | Rất tốt |
| NaOH, Kiềm | Tốt | Rất tốt |
| Alcohol | Tốt | Rất tốt |
| Toluene, Acetone | Kém | Trung bình |
| Khí nóng > 60°C | Kém | Tốt |
Nguyên tắc:
PVC phù hợp với hóa chất loãng, nhiệt độ trung bình.
PP vượt trội khi dùng với nhiệt độ cao, khí nóng, dung môi khó.
3. Thiết kế hệ giãn nở nhiệt đúng kỹ thuật
Vì sao giãn nở nhiệt nguy hiểm với ống nhựa?
Hệ số giãn nở PVC: ~70 mm/100m cho mỗi 10°C tăng nhiệt.
Nếu không có đoạn giãn nở, ống bị kéo căng tại mối nối → nứt vỡ sau vài năm.
Giải pháp:
Bố trí co giãn kiểu chữ Z, chữ U, khớp giãn nở tại đoạn ống dài.
Hạn chế chạy ống căng sát trần → có khoảng dao động.
4. Gia cường hệ giá đỡ, đỡ lực đúng chuẩn
Không để ống võng dưới tải hóa chất.
Mỗi loại ống có khoảng cách gối đỡ tối đa:
| Đường kính ống | PVC | PP |
|---|---|---|
| DN90 – DN150 | 1.5 – 2.0m | 1.2 – 1.8m |
| DN200 – DN300 | 1.2 – 1.5m | 1.0 – 1.3m |
| DN400 – DN500 | 0.8 – 1.2m | 0.8 – 1.0m |
Gia cố thêm vòng giữ quanh mặt bích để tránh nứt vỡ mối nối sau vài năm rung động.
5. Phương pháp lắp đặt mặt bích, mối nối chuẩn kỹ thuật
Mối nối mặt bích:
Dùng vòng đệm EPDM, PTFE chuyên dùng cho hóa chất.
Siết bulong chéo đều lực, tránh lệch tâm, siết từng cấp 30 – 60 – 100%.
Dùng vòng lót Inox bên trong tránh bóp méo bích nhựa với bích lớn.
Mối nối hàn:
Hàn nhiệt đồng đều:
PP: ~220 – 240°C.
PVC: ~180 – 200°C.
Kiểm tra bề mặt hàn không có rỗ khí, không bị cháy.
Với đường kính > D200 → khuyến cáo hàn tự động.
6. Bảo vệ hệ thống ống ngoài trời chống tia UV
Bọc tôn mỏng ngoài ống hoặc dùng tấm chống nắng UV-resistant.
Sơn phủ UV Acrylic 2 lớp màu sáng (trắng hoặc xám).
Chạy ống trong hành lang kỹ thuật che kín ánh sáng.
7. Giảm rung động hệ thống khi vận hành
Dùng cao su giảm rung tại bệ quạt, bơm hóa chất.
Lắp khớp nối mềm ngay đầu quạt, đầu bơm.
Tránh lắp ống nhựa nối trực tiếp motor rung mạnh.
8. Quản lý vận hành & bảo trì định kỳ
| Hạng mục kiểm tra | Chu kỳ đề nghị |
|---|---|
| Kiểm tra bề mặt ống, nứt giòn | 6 tháng/lần |
| Kiểm tra bích, bulong, rò rỉ | 3 tháng/lần |
| Vệ sinh cặn bám trong ống | 12 tháng/lần |
| Đo áp suất đầu hút – xả | 3 tháng/lần |
| Soi mối hàn kiểm tra giãn nở | 12 tháng/lần |
9. Dấu hiệu cảnh báo cần can thiệp sớm
Bề mặt ống nhám, bạc màu nhanh → dấu hiệu lão hóa sớm.
Mối hàn xuất hiện đường rạn trắng → nguy cơ nứt giòn.
Đường ống rung mạnh bất thường → lỏng giá đỡ, sai cân bằng áp lực.
Áp suất tăng bất thường → nguy cơ bám cặn bên trong.
10. Lợi ích kinh tế khi áp dụng đồng bộ các biện pháp
| Hạng mục | Hiệu quả đạt được |
|---|---|
| Tuổi thọ hệ thống | 10 – 15 năm |
| Chu kỳ bảo trì lớn | 3 – 5 năm/lần |
| Tiết kiệm thay vật tư | Giảm 30 – 50% so với thiết kế kém chuẩn |
| Ổn định vận hành | Hạn chế dừng máy sự cố |
11. Kết luận
Ống PP/PVC hoàn toàn có thể vận hành ổn định trên 10 – 15 năm nếu thiết kế, lắp đặt, vận hành, bảo trì đúng kỹ thuật.
Bản chất vật liệu nhựa vốn kháng ăn mòn rất tốt, nhưng yếu tố con người, kinh nghiệm thi công và kỹ năng thiết kế chính là yếu tố quyết định thành công bền vững.
Bạn đang chuẩn bị đầu tư hệ thống ống PP/PVC dẫn hóa chất, khí thải?
Hãy liên hệ Công ty cổ phần sản xuất và thương mại kỹ thuật IPF Việt Nam ngay hôm nay:
Tư vấn kỹ thuật vật liệu phù hợp từng loại hóa chất.
Thiết kế hệ thống chuẩn bài toán vận hành.
Gia công ống, phụ kiện, lắp đặt đồng bộ trọn gói.
Bảo hành lâu dài – hỗ trợ kỹ thuật suốt vòng đời thiết bị.
Liên hệ IPF Việt Nam để nhận báo giá và mẫu thiết kế!
Địa chỉ : Ngãi Cầu - An Khánh- Hoài Đức- Hà Nội
Hotline: 0975.360.629
VIẾT BÌNH LUẬN CỦA BẠN: