CÁCH KIỂM TRA ĐỘ BỀN HỆ THỐNG ỐNG NHỰA PP/PVC SAU THỜI GIAN VẬN HÀNH
Đồng Hữu Cảnh - 16/06/2025
1. Vì sao cần kiểm tra định kỳ độ bền ống nhựa PP/PVC?
Hệ thống ống nhựa PP/PVC sau thời gian vận hành chịu đồng thời nhiều tác động phức tạp:
Tác động hóa học liên tục (ăn mòn từ bên trong)
Biến động nhiệt độ, giãn nở co ngót
Dòng chảy vận tốc cao gây xói mòn cục bộ
Tải trọng rung động, va chạm từ thiết bị bên ngoài
Tác động bức xạ UV nếu lắp ngoài trời
Nếu không kiểm tra định kỳ, ống dễ gặp:
Mất an toàn sản xuất, rò rỉ hóa chất độc hại
Giảm áp suất hệ thống, hao hụt hóa chất
Hư hỏng lan rộng, chi phí khắc phục cao
Ảnh hưởng tới hiệu suất toàn bộ dây chuyền
2. Chu kỳ kiểm tra khuyến cáo (theo tuổi thọ và rủi ro hệ thống)
| Thời gian vận hành | Nội dung kiểm tra |
|---|---|
| Sau 3–6 tháng | Kiểm tra lần đầu sau lắp đặt |
| 1 năm/lần | Kiểm tra định kỳ toàn bộ hệ thống |
| 5 năm | Kiểm tra tổng thể vật lý + cơ học |
| Bất kỳ lúc nào | Kiểm tra ngay khi có sự cố bất thường |
Với các hệ thống khí độc, hóa chất nguy hiểm, cần kiểm tra ngắn hơn (3–6 tháng/lần)
3. Các yếu tố tác động làm suy giảm độ bền ống nhựa PP/PVC
3.1. Ăn mòn hóa học bên trong
Dung dịch axit mạnh: HCl, H2SO4, HF…
Dung môi hữu cơ: Acetone, Xylene, MEK…
Dung dịch kiềm mạnh: NaOH, KOH…
Dù PP/PVC kháng hóa chất rất tốt, nhưng nếu nồng độ quá cao, nhiệt độ vượt mức cho phép, vật liệu vẫn sẽ lão hóa từ từ.
3.2. Giãn nở nhiệt
PP có hệ số giãn nở nhiệt lớn (~0.15 – 0.2 mm/m/°C)
Chênh lệch nhiệt độ ngày - đêm hoặc thay đổi mùa lớn dễ gây ứng suất nội bộ.
3.3. Lão hóa UV
Nếu ống PP/PVC lắp ngoài trời, tia UV phá vỡ cấu trúc polymer lâu ngày gây giòn vỡ.
3.4. Mài mòn thủy lực bên trong
Vận tốc dòng chảy cao vượt chuẩn (v > 3 m/s).
Các đoạn cua góc, co – tê dòng xoáy làm mòn cục bộ.
3.5. Va đập cơ học
Lắp đặt gần khu vực xe nâng, máy móc rung lắc mạnh.
Va chạm gây nứt bề mặt vi mô sau đó lan rộng.
4. Quy trình kiểm tra độ bền hệ thống ống nhựa PP/PVC
4.1. Bước 1 — Kiểm tra ngoại quan toàn tuyến
Quan sát toàn bộ tuyến ống:
Cong võng thành ống
Nứt bề mặt, đặc biệt là mối hàn, cổ bích
Màu sắc bạc màu (dấu hiệu lão hóa UV)
Độ rỉ keo (với PVC dán keo)
4.2. Bước 2 — Kiểm tra cơ học tại điểm nhạy cảm
Các đoạn nối, mối hàn, góc cua, vị trí gần bơm, van.
4.3. Bước 3 — Kiểm tra áp lực thủy lực
Thử kín hệ thống bằng nước sạch:
Áp thử: 1.5 lần áp suất vận hành thực tế.
Thời gian giữ áp: 30 – 60 phút.
Mục tiêu: Không tụt áp quá 0.2 bar.
4.4. Bước 4 — Kiểm tra bề dày thành ống (siêu âm)
Dùng máy đo siêu âm tại các điểm uốn, giao nhau.
Giới hạn cảnh báo khi bề dày mòn mất >10% thiết kế.
4.5. Bước 5 — Kiểm tra nội soi đường ống (ống lớn)
Dùng camera nội soi kiểm tra mòn cục bộ bên trong.
4.6. Bước 6 — Kiểm tra lão hóa vật liệu
Kiểm tra độ giòn bề mặt bằng kiểm tra uốn nhẹ mẫu cắt.
Nếu bề mặt có vết rạn nhỏ → cảnh báo giòn hóa.
5. Tiêu chuẩn đánh giá còn sử dụng an toàn
| Hạng mục | Tiêu chuẩn tối thiểu |
|---|---|
| Mối hàn PP | Không rạn, không bong mối hàn |
| Keo dán PVC | Keo còn độ bám chắc, không mềm rữa |
| Sai lệch cong vênh | < 5% đường kính ống |
| Độ mòn thành ống | Không quá 10–15% bề dày thiết kế |
| Thử kín áp lực | Không tụt áp sau thử |
6. Một số lỗi phổ biến và giải pháp xử lý
| Lỗi | Nguyên nhân | Giải pháp |
|---|---|---|
| Nứt mối hàn | Hàn sai nhiệt độ, sai kỹ thuật | Hàn lại bằng máy chuyên dụng |
| Rò keo PVC | Keo non, xử lý bề mặt kém | Dán lại toàn bộ đoạn |
| Phồng ống | Không lắp khớp giãn nở nhiệt | Bổ sung khớp giãn nở, thay thế |
| Giòn vỡ UV | Không chống nắng | Bọc ống chống UV hoặc chuyển vào nhà xưởng |
| Bào mòn thủy lực | Vận tốc dòng quá cao | Giảm vận tốc, tăng tiết diện ống |
7. Kinh nghiệm thực tế khi bảo trì hệ thống ống nhựa PP/PVC lâu năm
Luôn lập sổ nhật ký bảo trì riêng cho hệ thống đường ống.
Đánh dấu trước các điểm nối, góc cua làm vị trí kiểm tra trọng tâm.
Sau 10 năm vận hành cần kiểm tra tổng thể kỹ hơn bằng siêu âm bề dày.
Định kỳ đào tạo công nhân cách phát hiện sớm dấu hiệu bất thường.
KẾT LUẬN CHUYÊN SÂU:
Ống nhựa PP/PVC có thể vận hành ổn định 10-20 năm nếu tuân thủ đúng tiêu chuẩn thiết kế, đồng thời thực hiện kiểm tra định kỳ bài bản. Kiểm tra độ bền định kỳ giúp ngăn ngừa sự cố rò rỉ hóa chất, bảo vệ an toàn hệ thống, duy trì hiệu suất sản xuất ổn định cho nhà máy.
Công ty cổ phần sản xuất và thương mại kỹ thuật IPF Việt Nam nhận tư vấn thiết kế – cung cấp – kiểm tra bảo trì hệ thống ống nhựa PP/PVC công nghiệp tiêu chuẩn kỹ thuật, an toàn dài hạn cho các nhà máy xử lý nước thải, hóa chất, xi mạ, khí thải.
Liên hệ IPF Việt Nam để nhận báo giá và mẫu thiết kế!
Địa chỉ : Ngãi Cầu - An Khánh- Hoài Đức- Hà Nội
Hotline: 0975.360.629
VIẾT BÌNH LUẬN CỦA BẠN: