Hiệu suất xử lý khí thải – Các yếu tố ảnh hưởng và cách tối ưu
Đồng Hữu Cảnh - 20/05/2025
1. Hiểu đúng về hiệu suất xử lý khí thải
Hiệu suất xử lý khí thải là thông số quan trọng thể hiện khả năng hệ thống loại bỏ các tạp chất, khí độc hại hoặc bụi mịn có trong dòng khí thải công nghiệp trước khi xả ra môi trường. Thông số này thường được đo bằng công thức:
Hiệu suất (%) = [(C₁ - C₂) / C₁] × 100
Trong đó:
C₁: Nồng độ chất ô nhiễm đầu vào
C₂: Nồng độ chất ô nhiễm sau xử lý
Ví dụ: Nếu khí đầu vào có nồng độ SO₂ là 100 ppm và đầu ra sau xử lý còn 10 ppm, thì hiệu suất là 90%.
Hiệu suất được xem là đạt chuẩn khi:
Xử lý khí có hiệu suất từ 85 – 99% (tùy ngành)
Đáp ứng QCVN 19:2009/BTNMT (khí thải công nghiệp) hoặc QCVN tương ứng với từng lĩnh vực
2. Các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu suất xử lý khí thải
2.1. Lưu lượng khí và tốc độ dòng chảy
Lưu lượng khí quá cao sẽ khiến thời gian tiếp xúc giữa khí ô nhiễm và vật liệu xử lý ngắn lại → hiệu suất hấp thụ/ hấp phụ giảm.
Ngược lại, lưu lượng khí quá thấp gây tụ đọng, tăng cặn, có thể ảnh hưởng đến phân phối khí đều trong buồng hấp thụ.
Giải pháp:
Tính toán lưu lượng thiết kế ngay từ đầu (m³/h), lựa chọn quạt hút và đường ống phù hợp
Sử dụng biến tần điều chỉnh tốc độ quạt để tối ưu áp suất và lưu lượng
2.2. Loại và nồng độ chất ô nhiễm
Các chất khí khác nhau cần công nghệ xử lý khác nhau:
| Loại chất ô nhiễm | Công nghệ xử lý phù hợp |
|---|---|
| HCl, NH₃, SO₂ | Tháp hấp thụ hóa học với NaOH/HCl |
| VOCs (sơn, dung môi) | Tháp than hoạt tính hoặc biofilter |
| Bụi thô (>10µm) | Cyclone tách bụi |
| Bụi mịn (<2.5µm) | Buồng lọc túi, lọc tĩnh điện |
Giải pháp:
-
Phân tích thành phần khí thải đầu vào để lựa chọn cấu hình xử lý hợp lý
-
Nếu khí thải chứa nhiều hợp chất, cần kết hợp nhiều phương pháp (lọc bụi + hấp thụ + hấp phụ)
2.3. Nhiệt độ và độ ẩm dòng khí
Khí quá nóng (>60°C): Làm bay hơi dung dịch hấp thụ, giảm hiệu quả
Độ ẩm quá thấp: Giảm khả năng hấp phụ của vật liệu như than hoạt tính
Độ ẩm quá cao: Gây tắc màng lọc, tích tụ sương
Giải pháp:
Bổ sung thiết bị giảm nhiệt (cooling tower, heat exchanger)
Tính toán độ ẩm cân bằng và chọn vật liệu phù hợp (ví dụ: biofilter cần độ ẩm >40%)
2.4. Thiết kế thiết bị xử lý và vật liệu đi kèm
Vật liệu đệm (packing) trong tháp hấp thụ: kích thước, hình dạng ảnh hưởng đến diện tích tiếp xúc
Than hoạt tính: nếu dùng loại tái chế hoặc sai kích cỡ sẽ giảm hiệu quả
Dung dịch hấp thụ (NaOH, H₂SO₄...) cần đúng nồng độ và thay định kỳ
Giải pháp:
Dùng vật liệu chất lượng cao (đệm Pall ring, Intalox...)
Đo pH và nồng độ hóa chất thường xuyên, bổ sung hoặc thay khi vượt ngưỡng cho phép
2.5. Cấu hình hệ thống đường ống, quạt hút, cảm biến
Nếu đường ống không kín, rò rỉ khí, khí thải có thể bay ra ngoài trước khi xử lý
Chọn sai quạt (thiếu áp, thiếu lưu lượng) làm giảm hiệu suất
Không có cảm biến giám sát → không kiểm soát được thông số hoạt động
Giải pháp:
Sử dụng đồng hồ áp suất, lưu lượng, cảm biến nhiệt độ và cảm biến khí độc
Tăng cường kín khí tại các mối nối, giảm số lượng co gấp khúc trên đường ống
Sử dụng quạt ly tâm gián tiếp có biến tần để điều chỉnh theo tải thực tế
3. Cách tối ưu hiệu suất xử lý khí thải
3.1. Tối ưu từ khâu thiết kế
Thiết kế hệ thống trên cơ sở khảo sát nồng độ khí đầu vào, áp lực hút cần thiết, vị trí xả khí
Chọn cấu hình tầng lọc hợp lý (lọc sơ cấp, trung gian, hấp phụ...)
Tách bụi hoặc làm mát sơ bộ khí thải trước khi đưa vào xử lý hóa học
3.2. Vận hành đúng kỹ thuật
Đảm bảo áp suất hút ổn định (thường 1000–2500 Pa với quạt hút khí thải)
Kiểm tra độ pH dung dịch hấp thụ mỗi ca (thường duy trì pH ~8–10)
Thay vật liệu đệm sau mỗi 12–18 tháng (tuỳ môi trường vận hành)
3.3. Kết hợp công nghệ phù hợp
Ví dụ cấu hình 3 lớp phổ biến:
Cyclon tách bụi sơ cấp
Tháp hấp thụ dùng NaOH (đối với khí axit)
Buồng lọc than hoạt tính để xử lý mùi VOC còn lại
Ứng dụng biofilter sau khi xử lý sơ cấp để đạt hiệu suất xử lý >95%
3.4. Bảo trì định kỳ và nâng cấp hệ thống
Lên lịch bảo trì 1–3 tháng/lần
Vệ sinh đầu phun, kiểm tra bơm dung dịch, độ dày cặn
Nâng cấp thêm thiết bị giám sát tự động nếu hệ thống đã cũ
4. Kết luận
Hiệu suất xử lý khí thải là yếu tố quyết định đến việc hệ thống có đáp ứng tiêu chuẩn môi trường, tiết kiệm chi phí vận hành hay không.
Việc thiết kế chuẩn, chọn đúng công nghệ, vận hành thông minh và duy trì tốt sẽ giúp doanh nghiệp:
Tăng hiệu suất xử lý lên đến 95–99%
Giảm chi phí điện năng và bảo trì
Tránh các rủi ro pháp lý về vi phạm khí thải
Liên hệ IPF Việt Nam để nâng cấp hệ thống xử lý khí
IPF Việt Nam chuyên tư vấn, thiết kế, thi công và cải tạo hệ thống xử lý khí thải công nghiệp.
Chúng tôi cam kết:
Đảm bảo hiệu suất xử lý đạt chuẩn
Tư vấn công nghệ phù hợp từng loại khí độc
Cung cấp vật tư, đệm, hóa chất, quạt hút đồng bộ
Hotline: 0975.360.629
Địa chỉ : Ngãi Cầu - An Khánh - Hoài Đức- Hà Nội
VIẾT BÌNH LUẬN CỦA BẠN: